In navolging van Eindhoven en Den Bosch heeft Tilburg in december 2022 de band met haar Chinese ‘zustersteden’ beëindigd. Dit vanwege de mensenrechtensituatie in China, met name de Oeigoeren-kwestie. Moeten we ons zorgen maken over de solidariteitsband met Matagalpa?
Changzhou en Chengdu, u heeft er vast nog nooit van gehoord. Het zijn steden waar door de gemeente Tilburg gesteunde handelsdelegaties heen trokken. Nog altijd bestaat een dergelijke band met de Japanse stad Minamiashigara, dit vanwege de Fuji-fabriek in Tilburg. Japan pleegt echter geen culturele genocide op minderheden, voor zover bekend.
Eigenlijk zijn dit geen echte stedenbanden, maar meer gemeentelijke banden, ontstaan vanuit (bedrijfs)economische motieven. De mensen daar schieten er niks mee op en de mensen hier ook niet. Het politieke signaal vanuit de Tilburgse gemeenteraad –hoe terecht ook– zal de Chinese regering niet boeien.
Dan naar Groningen. Daar vroeg de lokale CDA-fractie in oktober jongstleden om ‘beëindiging van alle stedenbanden met bepaalde regimes’. Een samenwerking van de gemeente met dergelijke landen was immers niet wat de gemeente zou moeten willen. In dit rijtje stond –niet verrassend–ook de stedenband met het Nicaraguaanse San Carlos. Terecht antwoordde het Gronings college dat er voor stopzetting van de Stedenband Groningen-San Carlos geen enkele reden bestaat. Ze werkt immers van bevolking tot bevolking, doet projecten via niet-gouvernementele organisaties (ngo's) en juist niet met de overheid.
Behoedzaam opereren
Deze redenering gaat bij uitstek op voor de Stedenband Tilburg-Matagalpa. De STM is in 1983 ontstaan uit een burgerinitiatief. In de jaren daarna kreeg Tilburg ook vriendschapsbanden met achtereenvolgens Tanzania (bisdom Same), Zuid-Afrika (Lekoa Vaal) en Polen (Lublin), maar deze initiatieven bestaan niet meer. De STM daarentegen heeft vele politieke stormen doorstaan. Soms een Tilburgs stormpje, zoals veranderingen binnen het mondiaal beleidsveld, maar dat is niets in vergelijking met de politieke klimaatwisselingen in Nicaragua. Vanaf 1997 vormde de liberale regering Alemán een serieuze sta-in-de-weg voor de stedenbanden met Nicaragua. Sinds 2007 is de regering Ortega dat eens te meer geworden.
Voor onafhankelijke ngo's is de situatie in Nicaragua momenteel zeer moeilijk, zo niet onmogelijk. Dat is geen nieuws, lees de voorgaande Cómo No’s en Qué Pasa’s maar na. Het gaat achteruit, in plaats van vooruit, wat dit betreft. Maar de samenwerking op de grond gaat linksom of rechtsom wel door, dat leest u óók. Dit wonderlijke feit heeft alles te maken met behoedzaam opereren. Er is op dit vlak veel ervaring uit het verleden, zowel bij onze counterpart - de ngo Comité Mano Vuelta - als op het kantoor in Tilburg. Petje af voor de vrijwilligers aan beide kanten van de oceaan.
Globale doelen
En dan nog dit. In 2017 introduceerde de Stedenband op Tilburgse evenementen de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties, de zogeheten Global Goals. Je ziet ze terug op allerlei plekken in de stad; op scholen, op de kermis en bij de Tilburg Ten Miles. Het wordt wel eens vergeten, maar feitelijk is de Stedenband met haar verschillende werkgroepen hier altijd al mee bezig geweest. De oprichtingsdoelstellingen van de STM staan dan ook nog steeds overeind. Solidariteit, uitwisseling en bewustmaking van het structurele, mondiale verhaal, zowel bij de mensen hier als de mensen ginds. Er is geen reden te twijfelen aan de noodzaak daarvan.
